Το μπάσκετ είναι ένα από τα περισσότερο δημοφιλή σπόρ σε όλο τον κόσμο. Χιλιάδες ανθρώπων παίρνουν μέρος σ΄ αυτό και σε όλες τις αθλητικές κατηγορίες. Ο Τραυματισμός όμως μπορεί να συμβεί και σε αυτόν που παίζει για χόμπι με τους φίλους του, αλλά και στον επαγγελματία αθλητή. Οι τραυματισμοί από το μπάσκετ χωρίζονται σε δύο κατηγορίες: τραυματισμοί υπέρχρήσης και τραυματικοί τραυματισμοί.
Τραυματισμοί υπέρχρησης
Περιγράφονται ως τραυματισμοί υπέρ- χρήσης, οι τραυματισμοί οι οποίοι προκαλούνται από την συνεχή καταπόνηση της περιοχής έως ότου η βλάβη εγκατασταθεί και ξεκινήσει ο πόνος . Ένας απ΄ αυτούς τους τραυματισμούς είναι η τενοντίτιδα του επιγονατιδικού τένοντα και ένας άλλος το «jumper’s knee». Και οι δύο χαρακτηρίζονται από πόνο στον τένοντα κάτω από την επιγονατίδα. Ένας άλλος συχνός τραυματισμός υπέρχρησης που προκαλείται στους μπασκετμπολίστες είναι η τενοντίτιδα του αχίλλειου τένοντα . Αυτός ο τραυματισμός του τένοντα προκαλείται στο μυ στο πίσω και κάτω μέρος της γάμπας (τενόντιο τμήμα του μυός) και στο σημείο ένωσής του με το οστό της πτέρνας, δημιουργώντας πόνο στο πόδι ακριβώς πίσω και πάνω από την πτέρνα. H ρήξη (σχίσιμο) μερική ή ολική του Αχίλλειου τένοντα είναι πιθανή. Σε περίπτωση της ρήξης του αχίλλειου τένοντα , η θεραπεία είναι είτε συντηρητική είτε χειρουργική και αυτό θα το αποφασίσει ο γιατρός αξιολογώντας τη βλάβη ανάλογα με τη σοβαρότητά της. Λόγω τις ιδιαιτερότητας του αθλήματος του μπάσκετ καταπονούνται ιδιαίτερα οι ώμοι και κατά συνέπεια και οι μύες οι οποίοι τους περιβάλουν. Το rotator cuff (μύες περιστροφής του ώμου – πέταλο στροφαίων) αποτελείται από τέσσερις μύες, στους τένοντες των οποίων μπορούν να δημιουργηθούν φλεγμονές. Η έκλυση πόνου είναι χαρακτηριστική της έναρξης της βλάβης ή της φλεγμονής – τενοντίτιδας των μυών αυτών.
Τραυματικές βλάβες.
Οι τραυματικές βλάβες μπορεί να συμβούν από ένα απότομο και ξαφνικό χτύπημα. Συνηθέστερες είναι: οι βλάβες των δακτύλων και της άκρας χειρός, οι κακώσεις των ποδοκνημικών και του άκρου πόδα γενικότερα (συνδεσμικές κακώσεις ή και κάταγμα). Στις τραυματικές βλάβες εντάσσεται και η μυϊκή θλάση (το μυϊκό τράβηγμα ή σχίσιμο) και αφορά κυρίως μυϊκές ομάδες μεγάλων μυών συνήθως των κάτω άκρων. Για να αποτραπούν αυτοί οι τραυματισμοί, είναι απαραίτητη η μυϊκή ενδυνάμωση των μηριαίων και των κνημιαίων μυών, το καλό ζέσταμα και οι διατάσεις (αύξηση ελαστικότητας) πριν το παιχνίδι. Η ακινητοποίηση, η φαρμακευτική (αναλγητική) αγωγή και πρωτίστως η φυσικοθεραπεία αποτελούν τη θεραπεία εκλογής.
Τραυματισμοί του γόνατος
Οι τραυματισμοί του γόνατος είναι από τους περισσότερο σοβαρούς τραυματισμούς στο μπάσκετ. Ένας τύπος τραυματικής βλάβης του γόνατος είναι ή διάταση ή η μερική ή ολική ρήξη των συνδέσμων του. Μια διάταση ή μερική ρήξη συνδέσμου ή του αρθρικού θύλακα δεν είναι αρκετά σοβαρός λόγος για να προκαλέσει αστάθεια στο γόνατο. Για τη θεραπεία της μερικής ρήξης ή της διάτασης το γόνατο πρέπει να προστατευτεί για μικρό χρονικό διάστημα με ακινητοποίηση (νάρθηκας κλπ). Μετά την ακινητοποίηση ακολουθεί πρόγραμμα αποκατάστασης που περιλαμβάνει την κινητοποίηση και την διάταση των μυών καθώς επίσης και ειδικές ασκήσεις (ανάλογα με το είδος της βλάβης) που έχουν σαν σκοπό να προσφέρουν σταθερότητα στην άρθρωση του γόνατος. Σε αντίθεση με τη μερική ρήξη των συνδέσμων του γόνατος η ολική ρήξη αυτών και ιδιαίτερα μερικών όπως π.χ. η ρήξη του προσθίου χιαστού συνδέσμου, απαιτεί χειρουργική και μακροπρόθεσμη φυσικοθεραπευτική αποκατάσταση. Η ρήξη του Πρόσθιου Χιαστού Συνδέσμου είναι μία από της περισσότερο συχνές κακώσεις που συμβαίνει στους αθλητές του μπάσκετ. Αυτός ο σύνδεσμος συνδέει το οστό του μηρού με το οστό της κνήμης και προσφέρει σταθερότητα στο γόνατο. Η ρήξη του Π.Χ.Σ. προκαλεί πόνο και αστάθεια στο γόνατο. Μερικοί αθλητές όμως ( οι οποίοι δεν αποφασίζουν να χειρουργηθούν) επανέρχονται στο μπάσκετ χωρίς χειρουργείο αφού όμως ακολουθήσουν ειδικό πρόγραμμα αποκατάστασης που έχει σα σκοπό την ενδυνάμωση των μυών της περιοχής και αφού πάντα προστατεύουν το γόνατό τους με επιγονατίδες, tape, κλπ . Η δύναμη των μηριαίων μυών και ιδιαίτερα των οπισθίων προσφέρει σταθερότητα στο γόνατο την οποία δεν μπορεί να προσφέρει ο Π.Χ.Σ. μετά τη ρήξη του. Η ρήξη των πλαγίων συνδέσμων σπανίως χειρουργείται εκτός και συνοδεύεται και από άλλες κακώσεις που καθιστούν την άρθρωση του γόνατος ιδιαίτερα ασταθή και επιρρεπή σε μεγαλύτερο τραυματισμό. Η στροφή στο γόνατο μπορεί να προκαλέσει σχίσιμο ή σπάσιμο στο μηνίσκο (έσω μηνίσκος και έξω μηνίσκος) ο οποίος είναι ένας ιστός και λειτουργεί σαν μαξιλάρι, σαν σφουγγάρι, ανάμεσα στο μηρό και την κνήμη αποσβένοντας και μετριάζοντας τους κραδασμούς και τις πιέσεις που δημιουργούνται μεταξύ τους. Η θεραπεία του σχισίματος του μηνίσκου μπορεί να είναι συντηρητική μόνο με φυσικοθεραπεία ή και χειρουργική, με αρθροσκοπική μηνισκορραφή. Ο σπασμένος μηνίσκος αφαιρείται αρθροσκοπικά. Πρόγραμμα φυσικοθεραπευτικής αποκατάστασης ακολουθεί και στις δύο περιπτώσεις (μινησκορραφή και αφαίρεση).
Τραυματισμοί ποδοκνημικών
Πολύ συχνός τραυματισμός στο μπάσκετ είναι το διάστρεμμα της ποδοκνημικής άρθρωσης. Αυτός ο τραυματισμός συμβαίνει συχνά όταν σε έναν παίκτης γυρνά βίαια προς την έξω επιφάνεια η ποδοκνημική του. Όταν αυτό συμβεί οι σύνδεσμοι που ενώνουν τα οστά και συγκρατούν την ποδοκνημική διατείνονται (τεντώνονται) και σχίζονται. Οι σύνδεσμοι μπορεί να κοπούν εν μέρει ή ολικά. Για τη θεραπεία του διαστρέμματος ο γιατρός θα συστήσει μια μικρή περίοδο ακινητοποίησης και προστασία της άρθρωσης σε ήρεμη θέση, τόσο όσο ο σύνδεσμος χρειάζεται να θεραπευτεί. Μετά την ακινητοποίηση ακολουθεί ειδικό πρόγραμμα μυϊκής ενδυνάμωσης το οποίο βοηθά στο να διατηρείται η ποδοκνημική σταθερή. Εάν οι εναπομείναντες σύνδεσμοι και η μυϊκή ενδυνάμωση δεν προσφέρουν αρκετή σταθερότητα στην άρθρωση της ποδοκνημικής και δεν την προστατεύουν από τον επανατραυματισμό της, τότε έχει ένδειξη η χειρουργική αποκατάσταση προκειμένου να αποκαταστήσει τη βλάβη και να σταθεροποιήσει την ποδοκνημική.
Τραυματισμοί ποδοκνημικών
Το μπάσκετ είναι ένα συναρπαστικό άθλημα για όλες τις ηλικίες και για όλα τα επίπεδα φτάνει όμως κανείς να διατηρείται σε καλή φυσική κατάσταση και να λαμβάνει προληπτικά όλα τα απαιτούμενα μέτρα προκειμένου να αποφύγει τους τραυματισμούς.
